Dưới con mắt của người thường, cục chì nhỏ méo mó thu được tại hiện trường vụ án chẳng có giá trị gì. Nhưng với các chuyên viên phòng thí nghiệm Cục Cảnh sát khoa học và kỹ thuật thành phố Lion (Pháp) thì đây là vật báu vì cục chì chính là đầu đạn có thể giúp giúp họ điều tra ra kẻ đã nổ súng, gây án mạng.

Phòng thí nghiệm Cục Cảnh sát khoa học và kỹ thuật thành phố Lion (Pháp) là một trong 3 phòng thí nghiệm hiện đại nhất châu Âu. Nơi đây tập hợp gần 70 nhà hóa học, vật lý, sinh vật… có trình độ chuyên môn cao. Chiếc kính hiển vi điện tử mà chuyên viên Michel của bộ phận giám định vũ khí sử dụng để phân tích và so sánh các đầu đạn được đặt tên là “Ông Bự”, trị giá 1 triệu USD. Thiết bị có khả năng phóng đại đến 20 nghìn lần, do vậy đóng vai trò quan trọng trong công việc của bộ phận giám định vũ khí. “Ông Bự” chỉ cần vài giờ làm việc là có thể giúp các chuyên gia Phòng thí nghiệm Cục Cảnh sát khoa học và kỹ thuật thành phố Lion nhận diện được vết xước siêu nhỏ trên các đầu viên đạn hay nhận diện dấu vết của phân tử chì, barium và antimoine – những thành phần thông thường của thuốc đạn.

Còn tại Mỹ, Cục điều tra Liên bang FBI vừa đưa vào sử dụng một công vụ phá án mới. Đó là máy phác hoạ họa đồ vị trí nhà của tên sát nhân nhờ liên liên các dấu vết để lại trên viên đạn mà thủ phạm đã bóp cò với các tội ác khác, cùng kỹ thuật dò tìm dấu vân tay và mã di truyền ADN có thể dính trên vỏ đạn… Hỗ trợ cho máy phác họa là máy quang phổ. Trong bộ nhớ của chiếc máy hoạt động bằng tia hồng ngoại này có khả năng lưu trữ các kết cấu lý hóa của băng dính, hồ, sơ, dầu ăn, sơn, nhựa và nhất là hàng trăm loại sơn mà các nhà sản xuất ôtô ở Mỹ thường dùng.

Ngày nay, các kỹ thuật viên của FBI có thể chích AND từ những mẫu nhỏ có đường kính dưới 0,25 cm. Một chuyên gia làm việc tại Phòng thí nghiệm khoa học hình sự FBI tại Los Angeles cho biết: “Trên nguyên tắc, chỉ có thể tìm thấy ADN trong những tế bào có nhân, trừ tế bào của móng tay, răng và tóc. Tuy nhiên, những tế bào kể trên có một dạng ADN được gọi là AND ti thể, một dạng mã di truyền từ mẹ. Các nhà nhân chủng học đã phát hiện kỹ thuật sắp xếp chuỗi ADN ti thể để truy tìm dấu vết tổ tiên của nhân loại, và các nhà khoa học hình sự đã ứng dụng điều này để truy tìm thủ phạm vụ án.

Tại phòng giám định chứng cứ của FBI tại bang Maryland , việc đưa vào sử dụng các thiết bị sắc ký và phổ kế khổ mới cũng gây ấn tượng mạnh không kém. Các chuyên viên đặt mẫu chứng cứ chưa biết rõ thành phần hóa học vào máy sắc ký khí mà thực chất là lò cường độ cao làm cho nó bốc hơi. Hơi được cho đi qua một ống xoắn chứa các loại hóa chất hấp thụ các thành phần hơi ở những tốc độ khác nhau. Sau đó các thành phần này được sắp xếp thứ tự theo khối lượng nguyên tử và chuyển chúng thành đồ thị. Cuối cùng so sánh kết quả thu được với mẫu tham khảo, các chuyên viên sẽ biết được thành phần cấu tạo nên mẫu chứng cứ.

Tuy nhiên, kỹ thuật này bộc lộ một nhược điểm là phải phá hủy mẫu chứng cứ và như vậy các chuyên viên phải làm chính xác ngay từ lần đầu tiên, nếu không thủ phạm có thể ung thoát tội. Khắc phục điểm yếu này, các nhà khoa học ở Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore, bang California, đã phát triển một loại phổ kế laser mới cho phép cắt một miếng nhỏ xíu từ mẫu chứng cứ bằng tia laser mảnh như cây kim, sau đó làm bốc hơi nó bằng lò plasma có gắn phổ kế đặc biệt nhạy cảm với các nguyên tố. Các chuyên gia ở đây còn sử dụng thiết bị bức xạc synchroton cho phép làm bật chùm bức xạ hồng ngoại từ mẫu chứng cứ mà không cần phải hủy mẫu.

Một thử nghiệm khác cũng đang được hoàn thiện là dùng phần cứng nhạy cảm với tia hồng ngoại phân tích thành phần chất béo trong dấu vân tay để nhận diện nghi can thay vì chỉ dựa vào hình dáng như truyền thống như hiện nay. Nhưng có lẽ độc đáo nhất là kỹ thuật lấy “dấu vân tay” não. Nguyên lý của kỹ thuật này là khi não xử lý hình ảnh nó ghi nhận (chẳng hạn như chưa từng thấy trước đó), nó phát ra những xung điện có thể đọc được bằng những bộ cảm biến gắn trên đầu. Một phản ứng tích cực trước bức ảnh chụp một tội ác có thể đồng nghĩa với việc nghi can từng có mặt tại hiện trường. Nếu không có phản ứng thì rất có thể nghi can ngoại phạm.

Ngoài ra, kỹ thuật lọc thông tin từ băng video giám sát cũng có những tiến bộ đáng kể. Các nhà khoa học của Công ty Aerospace ở California đã tìm ra được cách tách các sóng tần số thấp gây nhiễu tín hiệu liên lạc của vệ tinh bay quanh trái đất. Tín hiệu nhiễu đó có cùng tần số với giọng nói con người. Từ sự trùng hợp này, các chuyên viên của Aerospace đã giúp các điều tra viên tách các tiếng ồn khỏi giọng nói trong các băng ghi âm rồi áp dụng kỹ thuật lọc tương tự với các băng video giám sát. Vào tháng 6/2003, từ băng video của một camera giám sát quanh khu giải trí Disneyland ở thành phố Orlando , các nhà khoa học của Aerospace đã làm rõ được hình ảnh một vụ án hiếp dâm xảy ra chiếc xe tải. Từ hình ảnh do máy ghi lại, các nhà điều tra đã đọc được 6 trên 7 con số của biển số xe và thủ phạm đã bị bắt giữ sau đó.

Khoa học hình sự là một khoa học thực nghiệm, điều tra từ ngõ cụt, làm đi làm lại cùng một thí nghiệm trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Vì vậy đòi hỏi phải có những phát minh mới để hỗ trợ các điều tra viên cho đến khi mọi bí ẩn của vụ án được phơi bày.

(Theo An Ninh Thế Giới)