Quá nhiều sai phạm

Sự thông thoáng của Luật Doanh nghiệp và cơ chế “một cửa liên thông” đã tạo thuận lợi cho các nhà doanh nghiệp hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, cũng có không ít doanh nghiệp lợi dụng sự thông thoáng này để đăng ký thành lập không trung thực và chưa thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Theo ông Trương Dần, Chánh thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai, qua kiểm tra 779 doanh nghiệp, đã phát hiện nhiều sai phạm, như nhiều công ty TNHH (có từ hai thành viên trở lên), công ty cổ phần chưa thực hiện các thủ tục về góp vốn theo quy định; một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhưng doanh nghiệp vẫn chưa đáp ứng đầy đủ theo quy định… Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Gia Lai đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với 33 doanh nghiệp, với tổng số tiền 92 triệu đồng.

Không chỉ Gia Lai, mà tại hầu hết các địa phương được thanh tra, kiểm tra, “tội danh” phổ biến nhất là việc doanh nghiệp không thực hiện các thủ tục về góp vốn theo quy định. Ngoài hàng loạt doanh nghiệp tại Gia Lai, còn có 19 doanh nghiệp tại Lâm Đồng, 15 doanh nghiệp tỉnh Long An, 31 doanh nghiệp ở Hà Giang, TP.HCM… mắc sai phạm về thủ tục góp vốn. Các lỗi vi phạm chủ yếu là không thông báo tiến độ góp vốn đến cơ quan đăng ký kinh doanh, chưa lập sổ đăng ký thành viên và chưa cấp giấy chứng nhận phần vốn cho các thành viên góp vốn, chuyển quyền góp vốn…

“Chúng tôi đã yêu cầu doanh nghiệp cấp giấy chứng nhận góp vốn cho các thành viên trong công ty và lập sổ đăng ký thành viên công ty theo quy định tại Điều 39, Điều 40 của Luật Doanh nghiệp năm 2005, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp tổ chức họp hội đồng thành viên hàng năm theo đúng cam kết trong điều lệ công ty và theo Luật Doanh nghiệp. Chúng tôi cũng yêu cầu doanh nghiệp chưa góp đủ vốn điều lệ theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh phải thực hiện góp đủ vốn trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày kiểm tra”, ông Nguyễn Văn Tụ, Chánh thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư Lâm Đồng cho biết.

 

Đăng ký kinh doanh chỉ là hình thức

Một vấn đề nổi cộm khác trong hoạt động doanh nghiệp tại nhiều địa phương là vi phạm về đăng ký kinh doanh. Sau khi kiểm tra 72 hồ sơ doanh nghiệp trong năm 2010, Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM đã phát hiện nhiều vi phạm hành chính về việc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký cấp giấy chứng nhận đầu tư, như đăng ký không trung thực, không chính xác những thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, đăng ký đầu tư và góp vốn chậm tiến độ so với giấy chứng nhận đầu tư. Cơ quan thanh tra đã ban hành 52 quyết định xử phạt, với số tiền hơn 250 triệu đồng.

“Nhiều chủ doanh nghiệp hiểu một cách đơn giản rằng, đăng ký là để có được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, mà chưa nhận thấy được ý nghĩa pháp lý của nội dung đăng ký kinh doanh, do đó, họ cũng chưa hiểu và nhận thức đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp đối với các nội dung đăng ký kinh doanh”, bà Đào Thị Thu Loan, Phó chánh thanh tra tỉnh Hà Giang nhận xét sau khi kiểm tra 126 doanh nghiệp.

Ngoài ra, địa phương này còn phát hiện nhiều doanh nghiệp chưa công bố nội dung đăng ký kinh doanh trên phương tiện thông tin đại chúng; chưa treo biển hiệu tại công ty; không bổ sung, chỉnh sửa điều lệ công ty khi đã thay đổi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh…

Thực trạng vi phạm trong đăng ký kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp là rất đáng lo ngại, khi có rất ít doanh nghiệp tuân thủ nghiêm các quy định. Một ví dụ điển hình là, trong 213 doanh nghiệp được thanh tra từ năm 2006 đến năm 2010 ở tỉnh Điện Biên, chỉ có 20 doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định về đăng ký kinh doanh (chiếm 9%), trong khi có tới 183 doanh nghiệp (chiếm 86%) vi phạm các quy định về đăng ký kinh doanh và 10 doanh nghiệp còn lại đăng ký xong nhưng không hoạt động.

Hiện tại cả nước có hơn 400.000 doanh nghiệp đang hoạt động và mỗi năm có thêm khoảng 50.000 doanh nghiệp đăng ký kinh doanh mới. Với số lượng đăng ký kinh doanh ngày càng tăng như hiện nay, việc kiểm tra, giám sát, quản lý một cách có hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp dường như đang quá tải đối với ngành chức năng ở nhiều địa phương.