Sáng 27-8, Tòa phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM sẽ xử phúc thẩm vụ bị cáo Hà Thanh Hoa chém người. Đây là một vụ án đang gây tranh cãi xung quanh việc bị cáo phạm tội giết người (chưa đạt) hay là cố ý gây thương tích.

Cuốc nhau, chém nhau

Theo hồ sơ, trước đây Hoa và ông Hiếu (hàng xóm, cùng ngụ phường 11, TP Đà Lạt, Lâm Đồng) có mâu thuẫn vì tranh chấp đất đai, đã nhờ chính quyền can thiệp mà chưa xong.

Sáng 28-8-2007, thấy ông Hiếu cuốc đất trên mảnh đất tranh chấp, Hoa tức giận chạy vào nhà lấy dao ra “nói chuyện phải trái”. Hoa nói với ông Hiếu: “Mảnh đất này do vợ tôi khai phá, sau này để con tôi làm”. Ông Hiếu lẳng lặng cuốc đất không nói gì, sau đó bất ngờ dùng chiếc cuốc (có bốn răng) tấn công Hoa. Hoa giơ tay gạt được, dùng dao chém lại. Khi ông Hiếu bỏ chạy và rớt xuống bờ taluy, Hoa nhặt chiếc cuốc bỏ đi thì bị ông Hiếu dùng đất đá ném. Hoa nhảy xuống chém ông Hiếu tiếp. Ông Hiếu dùng tay đỡ, bỏ chạy rồi lại tiếp tục ném đất đá vào người Hoa.

Rồi ông Hiếu bỏ về nhà và tự đi bệnh viện cấp cứu. Theo kết quả giám định, ông bị thương tật 25% vĩnh viễn.

Giết người hay cố ý gây thương tích?

Sau đó, Hoa đã bị khởi tố, truy tố về tội giết người (chưa đạt) theo khoản 2 Điều 93 BLHS (khung hình phạt từ bảy đến 15 năm tù).

Xử sơ thẩm ngày 16-6, TAND tỉnh Lâm Đồng đã phạt Hoa sáu năm tù về tội này. Theo tòa, người bị hại cũng có một phần lỗi là dùng hung khí nguy hiểm tấn công trước, nhờ Hoa né được nên hậu quả không xảy ra với Hoa. Ngoài ra, Hoa thành khẩn khai báo, nhân thân tốt, là lao động chính nuôi ba con nhỏ trong nhà, đã tích cực bồi thường và hậu quả chết người chưa xảy ra nên tòa quyết định xử dưới khung, giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo như trên.

Sau phiên xử, Hoa đã kháng cáo xin cấp phúc thẩm xem xét lại tội danh của mình. Hoa trình bày rằng vì bức xúc trước việc nạn nhân “xâm phạm” đất tranh chấp, lại dùng cuốc tấn công mình nên mới chém nạn nhân. Tuy nhiên chém xong, Hoa tịch thu chiếc cuốc của nạn nhân rồi bỏ về chứ không tiếp tục truy sát dù không có ai ngăn cản. Điều đó lý giải vì sao mà nạn nhân sau đó vẫn tự đi về nhà và tự đến bệnh viện chữa trị được. Theo kết quả giám định pháp y, Hoa gây thương tích cho nạn nhân ở nhiều vị trí nhưng đều là những sẹo nhỏ. Ở biên bản xác định thương tật cũng ghi nhận các vết thương do Hoa gây ra không đe dọa đến tính mạng của nạn nhân.

Từ những lý do trên, Hoa đã đề nghị cấp phúc thẩm xử Hoa về tội cố ý gây thương tích chứ không phải giết người như bản án sơ thẩm đã tuyên.

Phân biệt sao?

Về mặt pháp lý, theo nhiều chuyên gia, hành vi giết người chưa đạt và cố ý gây thương tích có nhiều điểm khá giống nhau. Đó là người phạm tội tấn công, xâm phạm thân thể người khác nhưng hậu quả chết người chưa xảy ra. Nhưng về mặt chủ quan thì hai tội này có sự khác biệt. Ở tội cố ý gây thương tích, người phạm tội chỉ muốn gây thương tích chứ không có ý định tước đoạt sinh mạng của nạn nhân. Còn ở tội giết người (chưa đạt), người phạm tội cố ý thực hiện hành vi và mong muốn hành vi của mình gây ra hậu quả chết người nhưng vì một nguyên nhân ngoài ý muốn nào đó mà hậu quả đã không xảy ra.

Một số thẩm phán chuyên xử hình sự cũng cho biết trong thực tiễn xét xử, nhiều vụ án rất khó phân biệt chính xác hai tội này. Bên cạnh điều cơ bản để định tội là ý thức giết người, theo họ còn phải phân tích thêm một số vấn đề khác như hung khí, cách thức, tính chất, thủ đoạn phạm tội, thương tật của nạn nhân...

Ngoài ra, trước đây ngành tòa án từng có Công văn số 452 trao đổi kinh nghiệm xét xử trong việc phân biệt hai tội trên. Theo đó, nếu nghi can hành động giữa chừng, thấy nạn nhân bị thương tích mà chủ động tự mình chấm dứt tấn công dù biết vẫn có thể tiếp tục thì chỉ nên định tội cố ý gây thương tích chứ không nên xử tội giết người (chưa đạt).

Hoa phạm tội gì, giết người hay cố ý gây thương tích? Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin sau khi có kết quả phiên xử phúc thẩm.