Đây là một nội dung quan trọng trong Luật về doanh nghiệp ở các nước và là một nội dung mới trong Luật Doanh nghiệp. Mặc dù vậy, việc thực thi các quy định này trên thực tế còn hạn chế trong thời gian qua.

Ông Phan Đức Hiếu, Phó trưởng ban môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho rằng, việc bổ sung quy định có liên quan trong Nghị định 102/2010/NĐ-CP nhằm mục tiêu giám sát tốt hơn người quản lý, hạn chế việc lạm dụng vị thế của người quản lý, qua đó bảo vệ lợi hợp pháp của công ty, cổ đông, thành viên công ty.

Cụ thể, Nghị định 102/2010/NĐ-CP quy định rõ các trường hợp cổ đông, thành viên công ty có thể khởi kiện người quản lý. Quy định này nhằm hai mục tiêu. Thứ nhất, việc liệt kê cụ thể các trường hợp khởi kiện trong một điều khoản cụ thể sẽ mang tính phòng ngừa việc vi phạm nghĩa vụ của người quản lý do người quản lý nhận thức được nguy cơ bị khởi kiện của mình rõ ràng hơn. Hai là, trong trường hợp việc khởi kiện được tiến hành thì cơ quan có liên quan là toà án cũng có căn cứ pháp lý rõ ràng hơn để thụ lý và giải quyết tranh chấp.

Nghị định này cũng quy định rõ trình tự, thủ tục khởi kiện. Cụ thể, đối với công ty TNHH thì bất kỳ thành viên nào đều có thể nhân danh chính mình hoặc công ty để khởi kiện người quản lý.

Trong công ty cổ phần thì chỉ cổ đông, nhóm cổ đông sở hữu từ 1% cổ phần phổ thông trở lên và liên tục trong thời hạn 6 tháng mới có quyền khởi kiện người quản lý. Trong trường hợp này, cổ đông, nhóm cổ đông đó chỉ có thể trực tiếp khởi kiện nếu Ban kiểm soát từ chối khởi kiện theo yêu cầu của cổ đông, nhóm cổ đông này.

Quy định trình tự, thủ tục khởi kiện như vậy trong công ty cổ phần là nhằm cân bằng mục tiêu của quy định như nêu trên và hạn chế việc lạm dụng quy định này gây khó khăn cho hoạt động của công ty.